COVID-19: Wepublic-partner Frank Körver deelnemer Experttafel Publiekscommunicatie van het ministerie van VWS

In een tweetal Kamerbrieven (16 juni en 25 juni) heeft minister De Jonge (VWS) een proces van lessen trekken toegezegd. Nadrukkelijk geen evaluatie, maar een traject  waarin het leren voorop staat. Vandaag vond de experttafel Publiekscommunicatie plaats. Frank Körver, partner bij Wepublic, was een van de experts die werd uitgenodigd om mee te denken en zijn visie te geven op de communicatie-aanpak van Corona tot nu toe.

Het kabinet wil weten welke onderdelen daarvan behouden moeten blijven en wat volgens hen anders moet om een tweede golf van besmettingen in het najaar te voorkomen of beperkt te houden. In totaal organiseert het projectteam Lessons Learned van het ministerie van VWS tien experttafels met zo’n tachtig deskundigen.

U heeft er al over kunnen lezen. Zie hier (NOS), hier (BNR) en hier (NPO Radio 1).

COVID-19, kabinet en publiekscommunicatie

Tijdens de experttafel Publiekscommunicatie stonden twee vragen centraal:

1. Wat zou het kabinet dit najaar op het gebied van publiekscommunicatie precies weer zo moeten doen om een opleving van het coronavirus te voorkomen of snel in te dammen?
2. Wat zou het kabinet dit najaar anders of nieuw moeten doen in de publiekscommunicatie met het oog op het voorkomen of indammen van een tweede golf van COVID-19 gevallen?

Ter voorbereiding van de sessie werd aan iedere deelnemer gevraagd een position paper te schrijven. Een verslag van de sessie wordt binnenkort openbaar gemaakt. Ook de position papers worden online gezet.

De andere deelnemers aan de experttafel Publiekscommunicatie waren:

• Noelle Aarts, hoogleraar socio-ecologische interacties, directeur Instituut voor Science in Society, Radbout Universiteit
• Henri Beunders, em. hoogleraar Ontwikkelingen in de Publieke Opinie, Erasmus Universiteit
• Enny Das, hoogleraar Communicatie & Beïnvloeding, Radbout Universiteit
• Paul Dekker, hoogleraar Civil Society TiU, senior wetenschappelijk medewerker SCP
• Hendrieneke Bolhaar, adviseur Berenschot

Naast deze experts hebben een aantal experts een bijdrage geleverd door alleen een position paper te schrijven:

• Bas van der Putte: Hoogleraar gezondheidscommunicatie, Lid wetenschappelijke adviesraad van de RIVM corona gedragsunit, UvA
• Peter Groenewegen: Senior onderzoeker Zorgstelsel en Sturing en hoogleraar ‘Sociale en geografische aspecten van gezondheid en zorg’, Universiteit Utrecht, Nivel COVID-HSRM

Frank Körver: “Versterk het verhaal, voer actief regie op dat verhaal en houd de boog gespannen”

Bovenstaande twee vragen Frank vooral benaderd vanuit strategisch perspectief: in hoeverre draagt de communicatie bij aan het realiseren van ambities en concrete doelstellingen.

Op basis van ervaringen van Wepublic met o.a. crisiscommunicatie en issuemanagement heeft hij in zijn position paper en tijdens de Experttafel onder meer de volgende punten benadrukt:

1. Doe er alles aan om de communicatiekracht te behouden. Het gaat hierbij met name op snelheid/alertheid, capaciteit en kwaliteit.
2. Zorg ervoor dat de communicatie vanuit de overheid helder, eerlijk en feitelijk blijft. Ga waar mogelijk en waar relevant ook dialoog aan. Zie onder meer wat minister Hoekstra deed n.a.v. de steun aan KLM.
3. Blijf ook ‘samen’ benadrukken. Blijf dus onder meer het publiek wijzen op hun verantwoordelijkheden. En blijf als rijksoverheid vooral ook leren en inzichten van ‘buiten’ ophalen.

Over het algemeen is Wepublic onder de indruk van de kwaliteit van de overheidscommunicatie. Zeker in de periode tot de aangekondigde versoepelingen was de overheidscommunicatie sterk. Het is belangrijk dat communicatiekracht behouden blijft.

En wat wellicht scherper zou kunnen met het oog op het voorkomen of indammen van een tweede golf van COVID-19 gevallen:

4. Houd de boog gespannen. De overheid kan niet verslapen. Het virus gaat niet op vakantie. Blijf communiceren. Blijf creatief. Blijf alert. Blijf het publiek aanspreken. En herhaal, herhaal, herhaal.
5. Versterk het verhaal. Ontwikkel aansprekende ambities en concrete doelstellingen die het publiek in hoofd én hart raken. Hiermee kan ook de communicatieve kracht van het coronadashboard worden vergroot. Verder is een aansprekend(er) perspectief in het narratief nodig, waarin ook het sociaal-economisch perspectief een plek zou moeten krijgen.
6. Wees eigenaar van het verhaal en voer strak(ker) regie op het verhaal. Ruis is schadelijk. Zie de verschillende burgemeesters die zich hebben uitgesproken voor en tegen mondkapjes. Dat dient zoveel als mogelijk voorkomen te worden. De consistentie zal zorgvuldig moeten worden bewaakt. Dat betekent ook: ingrijpen waar nodig en indien mogelijk.

Uiteraard werd via de onderzoeks- en adviesterreinen van de overige deelnemers tijdens de Experttafel ook veel aandacht besteed aan segmentering, het belang van beeld, tone-of-voice, decentrale verantwoordelijkheden, etc.

Hoe blijft de ‘communicatiemotor’ goed draaien?

Een van de zaken die in de afsluitende ronde door Frank werd benadrukt betreft een reëel risico bij crises; het weglekken van scherpte en energie in het team naarmate een crisis langer duurt.

Sinds het uitbreken van de coronacrisis werkt de communicatiemotor van de overheid op maximaal verhogen. Dat vergt veel van professionals. Moeheid, verveling, maar ook zelfgenoegzaamheid liggen continu op de loer.

In het begin van een crisis zorgt adrenaline altijd voor veel energie en scherpte. Iedereen is maximaal alert. En je wilt meedoen. De motor draait volop. Maar hoe zorg je ervoor dat die motor op vol vermogen blijft draaien? Hoe zorg je ervoor dat iedereen topprestaties blijft leveren? Dat je de capaciteit op orde hebt? Dat de kwaliteit van advies en uitvoering van hoog niveau blijft?

Belangrijkste inzichten worden in een verslag met de Tweede Kamer gedeeld

Een verslag van de Experttafel wordt opgemaakt. Minister De Jonge (VWS) heeft de Tweede Kamer toegezegd om voor 1 september met een handzaam overzicht te komen van de belangrijkste maatregelen en de inzichten waarop die gebaseerd zijn.

Zodra dit overzicht van maatregelen en inzichten gereed is, zullen we deze delen.

Meer weten? Neem contact op met Frank Körver.

Ter voorbereiding op deze experttafel heeft Frank inzichten en ideeën o.a. opgehaald bij goede relaties Minke, Paul, Jochem, Jan-Christiaan, Peter en Hans en collega’s Catharina, Maaike, Maurice, Mark, Hein, Roel, Katinka, Renske en Friso. Dank voor jullie input.