PS I love you
Voor de Wepublic Verkiezingsmonitors over de Provinciale Statenverkiezingen en Europese Parlementsverkiezingen schrijft iedere week een Wepublican een column vanuit zijn of haar perspectief. Gijs Petter gaat deze week in op de naderende Provinciale Statenverkiezingen en de relatie met de Eerste Kamer.
De Provinciale Statenverkiezingen naderen. Nog minder dan een maand te gaan! Regionale keuzes over de ruimtelijke ordening en de energietransitie zijn enorm belangrijk, maar toch domineren landelijke politieke kopstukken het nieuws. Zo zaten bij WNL Op Zondag niet de lijsttrekkers uit de provincies, maar de lijsttrekkers voor de Eerste Kamer. Daags voor de verkiezingen gaat het niet zelfs meer om deze lijsttrekkers, maar wordt er opgeschaald en worden de partijleiders afgevaardigd van de landelijke partijen, inclusief premier. Gek?
Waar wij op 20 maart voor de Provinciale Staten kiezen, kijken velen met name naar de doorwerking in de Eerste Kamer. En gezien de huidige krappe meerderheid in de senaat is dat helemaal niet zo vreemd. Officieel weten we pas op 27 mei wie er op de 75 zetels in de senaat zullen plaatsnemen, aangezien de leden van de Provinciale Staten en de leden van kiescolleges op de BES-eilanden dan hun stem zullen uitbrengen voor de Eerste Kamerverkiezingen.
Het is dan ook pas na de installatie van nieuwe senatoren dat de coalitie haar meerderheid zal verliezen en de coalitie op zoek moet naar nieuwe verbanden om meerderheden te smeden. Veel partijen op links hebben samenwerking nog net niet uitgesloten. Tegelijkertijd staan partijen op rechts ook niet te springen om met dit kabinet in zee te gaan – en de partijen in de coalitie staan voor deze samenwerking evenmin te trappelen.
Waar het vorige kabinet diverse partijen bereid had gevonden een handreiking te doen om zo de Eerste Kamer te temmen, ligt dat nu vermoedelijk anders. Oppositiepartijen spreken nu veelal over een opgestoken vinger in plaats van een uitgestoken hand. Maar wanneer komt de coalitie zonder meerderheid in de Eerste Kamer in de problemen? Begin juni al, bij het eerste wetsvoorstel dat de senatoren onder ogen krijgen? Richting het zomerreces in juli? Bij begrotingsbesprekingen voor komend jaar in de zomer? Of pas bij de begrotingsbehandelingen in het parlement?
Of weet Rutte links en rechts nieuwe vrienden te maken en net als in zijn vorige kabinet de beren op de weg te omzeilen? Rutte II klopte met de VVD en PvdA in 2013 voor de begroting aan bij D66, ChristenUnie en SGP. Dit bleek toen niet de enige keer dat deze partijen bereid waren om het kabinet aan een meerderheid te helpen in de senaat. Ditmaal vraag ik me echter (ten zeerste) af of nog gemakkelijk meerderheden worden bereikt en voorzie dat Provinciale Staten-, Europese en Eerste Kamerverkiezingen gevolgd zullen worden door nóg een verkiezing waar het samenwerken, de coalitievorming zelf, de grootste uitdaging wordt. Maar ach, zo blijft het spannend, en dat is ook leuk… en zo geniet u hopelijk des te meer van de – zo op het oog lijkende – gemoedelijkheid in de provincies, een verademing.
