Stakeholderanalyse methodes
U hoort steeds vaker dat een goede stakeholderanalyse essentieel is voor uw positionering en communicatie. Desondanks kan dat ook veel vragen oproepen. Want hoe voert u nu een goede stakeholderanalyse in de praktijk uit? Wat is precies een goede stakeholderanalyse methode? Het is van belang om helder te hebben wie uw ‘usual suspects’ zijn. Het is ook van belangrijkom te weten dat de ‘usual suspects’ kennen u slechts deels op weg helpt. In deze blog wordt het duidelijk welke methode kan helpen om verschillende stakeholders te leren kennen buiten de bekende organisaties en personen.
In deze blog gaan we wat dieper in op de methodes van een goede stakeholderanalyse. We beginnen daarmee met de absolute basis: het zoeken en identificeren van de ‘usual suspects’, oftewel de namen die u als eerste zou verwachten als het gaat over het thema waarin u geïnteresseerd bent. Daarna duiken we dieper in de vraag of dit wel voldoende is. Tenslotte gaan we in op het gebruik van data als de sleutel om problemen van een stakeholderanalyse op te lossen. Zo heeft u meteen een helder beeld van een methode voor stakeholderanalyse..
De ‘usual suspects’
Als eerste gaan we in op de vraag waarom het goed is om te zoeken naar ‘usual suspects’ en wat voor voorbeelden er zijn voor zulke stakeholders. Een usual suspect is een stakeholder die u vanuit expertise of netwerk al kent en waarvan u weet dat deze past binnen het thema waarin u geïnteresseerd bent. Kort gezegd, dit zijn de stakeholders waaraan u het eerste denkt. Wanneer het bijvoorbeeld gaat over een issue als klimaatverandering of duurzaamheid, zult u als eerste waarschijnlijk denken aan (internationale) protestgroepen. Als het gaat over innovatie in de zorg, zullen het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, of individuele zorginstellingen als eerste in het oog springen. Deze usual suspects kunt u onderverdelen in zowel organisaties als personen.
De eerste methode binnen een stakeholderanalyse is daarom eigenlijk één van de eenvoudigste: maak gebruik van uw eigen kennis of netwerk en zet alvast de belangrijkste personen of organisaties op een rijtje die als eerste in u opkomen. Op deze manier heeft u meteen de usual suspects paraat. Een tekortkoming is echter dat u wel een aantal stakeholders kunt vergeten.
De blinde vlekken
Veel mensen eindigen na de eerste stap van het in kaart brengen van de usual suspects. Ze hebben een paar uren of dagen eigen deskonderzoek gedaan en concluderen dat ze daarmee hun stakeholders duidelijk in kaart hebben gebracht. Dat is zonde, want daarmee negeren deze mensen hun eigen blinde vlekken!
Weet u namelijk zeker dat u geen belangrijke stakeholders heeft gemist? Daar is an sich niets mis mee: een blinde vlek is menselijk en uw expertise of netwerk reikt maar zo ver. Het is daarom helemaal niet vreemd dat u die stakeholder over het hoofd heeft gezien. Desalniettemin is het goed om hier wat mee te doen. Erken dat u in uw eigen stakeholderanalyse blinde vlekken zult hebben. De volgende stap is dan ook om deze tekortkoming van de usual suspects op te lossen.
Data is de sleutel
Data is een goede oplossing om het probleem van de blinde vlekken tegen te gaan. In principe liegt data namelijk niet: het is natuurlijk van belang om uw data op een juiste manier te verzamelen, maar in principe geeft de data de ‘eerlijke’ data waarom u vraagt. Het is daarom een ideale oplossing om blinde vlekken in uw perceptie voorkomen. Let wel, het gebruik van data is niet onfeilbaar. U bent zelf verantwoordelijk om uw eigen data te verzamelen, dus houd er rekening mee dat er altijd iets mis kan gaan in dit proces.
De mogelijkheden voor het verzamelen van data zijn in principe eindeloos. U kunt zelf op zoek gaan naar alle moties die in de Tweede Kamer zijn ingediend, u kunt zelf op zoek naar alle uitspraken van een bewindspersoon of thought leader binnen het gebied waarin u bent geïnteresseerd. U hoeft zich niet per se tot landelijke politiek te beperken, maar u kunt zich ook richten tot regionale politiek, of zelfs de lokale gemeenteraden. En het hoeft niet eens bij de politiek of overheid te blijven: u kunt zich ook richten tot de nationale, regionale en lokale kranten of nieuwswebsites, of u kunt zich juist richten tot nationale en internationale sociale media. Kortom: de mogelijkheden om data te verzamelen zijn eindeloos.
U kunt het dus zo ambitieus maken als u zelf wilt, maar als u hier niet bedreven in bent is het aan te raden om gebruik te maken van een professional. Het verzamelen van alle data is namelijk een arbeids- en tijdsintensieve klus, maar het analyseren en ‘vertalen’ van al deze data is daarnaast een grote klus. De data op zichzelf is namelijk nog niet in staat om een verhaal te vertellen, laat staan uw stakeholder-gerelateerde vragen te beantwoorden. Het is daarom goed om vooraf uw vraag helder te hebben: Naar wat voor stakeholders bent u precies op zoek en waar kunt u deze data het beste vinden? Door na te denken over deze vragen, bent u goed voorbereid om een goede stakeholderanalyse met de genoemde methoden uit te kunnen voeren.
