‘Het nieuws’ is wel aan een nieuwe story toe
Het algemene vertrouwen van Nederlanders in het nieuws is, na een kleine opleving vorig jaar, wederom gedaald. Nederlanders geloven steeds minder dat ‘het nieuws’ betrouwbaar en geloofwaardig is. Televisie, print, radio, online nieuwsoutlets en social media. De reputatie van ‘het nieuws’ is wel aan een herziening toe.
Dat de gemiddelde Nederlander minder waardering heeft voor nieuwsmedia is duidelijk te zien aan het afnemen van de Nederlandse positie op de persvrijheidsindex. Het Nederlandse PersVeilig kreeg afgelopen jaar meer dan een verdubbeling (+225%) aan meldingen van journalisten die waren lastiggevallen, werden geïntimideerd of te maken kregen met geweld. Dit duidt op publiek wantrouwen jegens ‘het nieuws’, waar men niet meer vertrouwt op de onafhankelijkheid van nieuwsplatforms en journalisten zien als vertegenwoordigers van een eigen agenda. Hier dragen zaken zoals Ongehoord Nederland die de NPO-code schendt en onjuiste informatie verspreidt aan mee.
Het idee dat journalisten te werk gaan met een eigen agenda is ergens ook waar. De negatievere opvatting van het nieuws heeft een aantal redenen. Iedereen heeft hedendaags toegang tot het internet en daarmee verscheidene nieuwsoutlets. Hierdoor is de concurrentie tussen nieuwsverschaffers vergroot. Daarnaast zijn veel zaken rondom geplaatste artikelen, foto’s en video’s meetbaar geworden. Hiermee wordt het succes van een geplaatst nieuwsitem afgemeten aan het aantal ‘hits’, in plaats van diepgaandere zaken zoals maatschappelijke beschouwing. Hierdoor verlagen veel nieuwsoutlets zich tot het gebruik van clickbait. Met clickbait wordt met een schreeuwerige titel de aandacht getrokken om zo, it’s in the name, clicks te genereren. Vaak blijkt de inhoud van bijbehorend nieuwsitem niet in lijn met zo’n titel. Journalistiek gaat dus allang niet meer om informeren, maar om activeren. Als dat het enige meetpunt van succes is, werken clickbait titels inderdaad. Echter zorgen deze aandachttrekkende titels ervoor dat de reputatie van nieuwsverschaffers daalt. Niet heel gek, want hoe is onafhankelijkheid en objectiviteit te waarborgen als nieuwsoutlets functioneren op basis van kortstondig tumult?
Dr. Tim Groot Kormelink merkt dit ook op: “De kans bestaat dat er een ‘u vraagt, wij draaien’- dynamiek ontstaat, en daarin schuilt een gevaar voor de journalistiek. Nieuwsgebruikers verwachten van kwaliteitsmedia dat ze geïnformeerd worden over wat er in de wereld speelt. Dat is hun toegevoegde waarde. Stap je daarvan af dan zal je uiteindelijk je publiek verliezen, ondanks wat de aantallen clicks je op korte termijn lijken te vertellen.”
Nieuwsoutlets kunnen dus wel een herziening van hun huidige story gebruiken. Bewust of onbewust, veel nieuwsoutlets zijn bewogen naar een ‘groot, groter, grootst’ houding, waar choquerende titels de meeste clicks genereren en dus het hoogst scoren. Het is geen fakenews, maar als lezer voel je je misleid. Ergo, het vertrouwen in en de reputatie van ‘het nieuws’ lijden hieronder.
Nieuwsoutlets hebben hierin echter een kans om hun reputatie verbeteren en zich in deze situatie te onderscheiden door hier op in te spelen in hun storytelling. Bijvoorbeeld door connectie te vinden in het feit dat ook zij vinden dat eerlijke journalistiek voorop staat en dat het een van de bouwstenen is van een democratische en vrije maatschappij. Erken daarbij het conflict dat deze vrije en eerlijke journalistiek in het geding is gekomen. Nieuwsoutlets zijn erop gebrand clicks te genereren in plaats van objectief te informeren waardoor lezers, begrijpelijk, geen eigen, geïnformeerde mening kan vormen. Als nieuwsoutlet kan er dan aangeven worden dat je staat voor de transformatie. Als geluid tegen de ‘klikoorlog’ stel jij het belang van vertrouwen en informerende en eerlijke journalistiek voorop. Er zal enkel nog eerlijk en feitelijk nieuws gepubliceerd worden met het risico daarmee saai en minder populair te worden. Dat is echter een prijs die graag wordt betaald ter waarborging van kwalitatief nieuws. Van ‘elke dag het meest spannende nieuws’ naar ‘betrouwbare feiten’. Hierin ligt veel te winnen. Niet enkel voor waarborging van objectieve en eerlijke journalistiek, maar ook in het versterken van de eigen reputatie en juist het vergroten van populariteit, en dat allemaal zonder het gebruik van clickbait.
Meer informatie over communicatie en storytelling? Neem contact met ons op via +31 202405530 of [email protected].
Geschreven door Ophelia Hagen.
