Laten we de bloemen snel buiten zetten nu het nog kan

Zo zou de samenvatting van troonrede, miljoenennota, het regeringsbeleid en de reacties daarop in minder dan 140 tekens luiden. Hoewel het anno 2015 helemaal niet vreemd is om het daarbij te laten, willen we hier toch enige duiding bij leveren.
Dit jaar viel Prinsjesdag voor het kabinet eindelijk onder een gunstig gesternte: de coalitie van VVD en PvdA is min of meer stabiel en de economische wind staat eindelijk stevig in de rug. Door het traditionele spel van lekken was het al enige tijd duidelijk: na twee sombere verhalen kon Mark Rutte de Koning nu eindelijk een positievere troonrede laten uitspreken. Daarbij blijken coalitie, oppositie en het leger van vaderlandse opinieleiders het eens over de diagnose, maar niet over de behandeling van patiënt Nederland. Men is het er eigenlijk vrij breed over eens dat Nederland er nu even gezond voor staat: de economie trekt aan, de export en de consumentenbestedingen stijgen, er komt meer belasting binnen en er hoeven minder uitkeringen te worden betaald. Opgeteld levert dat ongeveer een voordeel van €5 miljard op.
Maar aan de horizon hangen wel wat donkere wolken voor onze open economie en maatschappij: het aanjagen van de wereldeconomie door China hapert, de structurele werkloosheid loopt maar langzaam terug, vluchtelingenproblematiek en IS zorgen voor continue spanning en uit Amerika dreigt een hogere rente over te waaien. En dan hebben we nog klimaatverandering, zorgkosten en het vinden van alternatieven voor energie en inkomsten van het Gronings gas als vaste lange termijn uitdagingen.
Rationeel economisch zou de € 5 miljard dan ook besteed moeten worden aan een structurele aanpak van deze zaken: terugdringen van het begrotingstekort, investeren in onderwijs en duurzame energie en het doorvoeren van een fiscale hervorming die specifiek gericht is op het terugdringen van de werkloosheid. Zo kan het fundament van economie en staatshuishouding worden verstevigd. Maar de politieke rationaliteit is anders: daar doet de logische behoefte zich voelen om burgers en bedrijven iets tastbaars en feestelijks “terug te geven” na zeven magere jaren. Dus is er voor gekozen om de ambtenaren meer loon te geven, de lasten te verlichten voor de burgers en geld te besteden aan defensie, kinderopvang, verpleeghuizen en het bestrijden van de symptomen van de vluchtelingenproblematiek.
Het beeld dat dan overblijft, is dat van een vrolijk tuinfeestje waarbij de genodigden toch regelmatig tersluiks een blik op hun smartphone werpen om buienradar te checken.