Een voorproefje op een coalitieakkoord op hoofdlijnen: het klimaatbeleid
In politiek Den Haag heerst een brede consensus: De Nederlandse politiek is toe aan een nieuwe bestuursstijl. Volgens de informateur Tjeenk Willink is een coalitieakkoord op hoofdlijnen een essentieel onderdeel van deze nieuwe bestuursstijl. Hij stelt hierbij voor om over een aantal onderwerpen wél vooraf te besluiten, namelijk de stikstofcrisis, klimaat, migratie, ongelijkheid (sociale zekerheid) en de versterking van de rechtsorde. Wepublic geeft alvast een voorproefje wat er tijdens de formatie besproken kan worden op het gebied van klimaat. Hoe denken potentiële coalitiepartijen (VVD, D66, CDA, CU, SP, GroenLinks en PvdA) over dit thema? Een eerste analyse laat zien dat de partijen het maar over weinig eens kunnen worden. Wepublic bracht het voor u in kaart aan de hand van de tool: formatiehulp.nl.
Klimaat
Met de verhoogde Europese doelstelling om in 2030 ten minste 55% minder broeikasgassen uit te stoten (ten opzichte van 1990), staat Nederland voor een enorme opgave. Echter, politieke partijen zijn het niet altijd eens over de weg hier naartoe en ook variëren de financiële kaders. Partijen als VVD, CDA en CU verhogen het klimaatbudget nauwelijks. D66 en PvdA verhogen het beleidspakket met zo’n 2 miljard euro, terwijl GroenLinks en SP zelfs een financiële injectie doen van respectievelijk 4,3 en 6,9 miljard. De partijen PvdA, SP, GroenLinks, D66 en CU verhogen de bestaande nationale CO2-heffing voor de zware industrie of introduceren een nieuw, aanvullende CO2-heffing. Het CDA en de VVD daarentegen, schrappen de nationale CO2-heffing voor bedrijven. Dezelfde partijen die voor een aanvullende CO2-heffing pleiten, zetten in op het inkrimpen van de veestapel. Wederom VVD en CDA zien geen heil in deze maatregel. Over het invoeren van een vleesbelasting vinden we hetzelfde krachtenveld.
Maar waar zijn de partijen het dan wel over eens? Opvallend is dat vrijwel alle partijen waterstof hebben omarmd als duurzaam alternatief om energie op te wekken. De VVD geeft aan in te zetten op grootschalige productie van groene waterstof, D66 wil Nederland profileren als dé waterstof rotonde en ook GroenLinks ziet een glansrijke rol voor Nederland als koploper weggelegd. Daarnaast is ook het rekeningrijden, in de jaren ’80 bedacht door Lubbers II, terug van weg geweest. Alle potentiële coalitiepartijen, met uitzondering van SP, voeren naar verloop van tijd een kilometerheffing in, variërend tussen 1-7 ct/km. De VVD beperkt deze maatregel in het begin tot emissieloze auto’s. Hoewel de potentiële coalitiepartijen over een aantal thema’s elkaar dus de hand kunnen schudden, belooft het dichttimmeren van het toekomstig Klimaatbeleid nog een spannende onderhandeling te worden.
Kortom, wie verwacht dat het aankomende coalitieakkoord een eenvoudig leesbare two-pager wordt, heeft het mis. Juist tijdens deze formatie, waar met een vergrootglas naar gekeken wordt, zullen partijen minder concessies willen doen. En zoals Tjeenk Willink tot slot in zijn eindverslag aangeeft: “In een omvangrijk akkoord kan elke coalitiepartner aangeven wat is binnengehaald en deelname aan het kabinet de moeite waard maakt.”
