Nieuwe maatschappelijke prioriteiten in een coronawereld
(Leestijd: 2 minuten)
De meeste plannen van bedrijven, politieke partijen en het maatschappelijk middenveld kunnen waarschijnlijk de prullenbak in. De corona-wereld is een nieuwe wereld. Gaan partijen zich opnieuw positioneren richting de komende verkiezingen (maart 2021)? Onderwerpen als immigratie en duurzaamheid lijken plots minder relevant. Hoe lopen de hazen in een corona-wereld? En wat betekent dat voor reputatie, communicatie en public affairs voor het bedrijfsleven?
Samenvatting
- Een onvoorspelbare corona-wereld vraagt om zeer nauwkeurig reputatiemanagement: een fout is snel gemaakt
- Het maatschappelijke krachtenveld verandert snel
- De belangen zijn enorm, hele sectoren worden bedreigd
- Flinke politieke/ethische keuzes moeten worden gemaakt om de zorg betaalbaar te houden én corona te bestrijden
- Prioriteiten verschuiven mogelijk van duurzaamheid naar economie en inkomen
- Deze crisis is niet morgen voorbij. We moeten gaan wennen aan een corona-wereld
Communicatie, reputatie en public affairs in flux
De ophef rond ACTION, ADIDAS en RUMAG deze en afgelopen week laat zien dat ook in deze tijden een reputatie zo kapot is. Bestuurskundige Paul ’t Hart merkte al op dat we niet meer accepteren dat dingen misgaan. We zoeken daarom naar een zondebok in crises.
Het is dus een extreem spannende tijd om belangen te behartigen. Het is laveren tussen economisch belang en reputatie. Tussen effectief gebruik maken van nieuwe crisisregelgeving en voldoen aan de vraag van de samenleving om moreel besef te tonen. Tussen macht uitoefenen en maatschappelijk draagvlak. Risicomanagement is key.
De staat van Nederland
Op 31 maart publiceerde het Sociaal Cultureel Planbureau ‘Burgerperspectieven,’ het periodieke opinieonderzoek van het SCP naar de staat van Nederland. Het onderzoek is gedaan voor de coronacrisis losbarstte maar geeft goed de temperatuur aan van Nederland half februari.
Uitkomsten van het onderzoek:
- Vertrouwen in Nederland: hoog en vaak nog stijgend
- Toenemende zorgen over woningtekort
- Zorg en klimaat hoog op politieke agenda
- Jong en oud verschillen soms sterk van mening, maar geen tweedeling
- Zorgen over inkomensongelijkheid, vooral bij ouderen
Dit beeld zal waarschijnlijk flink veranderen in de komende maanden
Ik verwacht dat het vertrouwen in de overheid op korte termijn zal blijven toenemen als ze daadkracht kan blijven tonen. Het woningtekort zal als onderwerp wat naar de achtergrond verschuiven. Zorg en de economie zullen, ten koste van duurzaamheid, hoger op de agenda komen. Verwacht wordt dat de aandacht voor de zorg een ander karakter zal krijgen, zich meer op corona gerelateerde issues richt – meer kinderen zullen epidemiologie willen studeren.
Ook valt een toenemende kloof tussen jong en oud te verwachten, door de offers die jongeren (denken te) brengen voor de oudere generatie. Dit kan op termijn – naast de tegengestelde belangen op het gebied van bijvoorbeeld pensioenen en de stijgende zorgkosten – een wig drijven tussen generaties.
De top drie maatschappelijke prioriteiten
- Zorg
- Natuur, milieu en klimaat
- Inkomen en economie
- Zorg: met stip op 1
Op de korte termijn denk ik dat steun toeneemt voor meer investeringen in de gezondheidszorg door deze crisis. Door de vergrijzing stegen de afgelopen jaren de kosten voor de gezondheidszorg al stevig. Oplopend tot bijna 1/3 van de totale uitgaven van de Nederlandse overheid. Hoewel er steun is voor goede gezondheidszorg dient zich wel steeds nadrukkelijker de vraag aan – hoeveel is genoeg? In 2017 werd EUR 5.100 per inwoner uitgegeven aan zorg.
Ik verwacht dat op de middellange termijn een keuze gemaakt moet worden tussen de kwaliteit van zorg en andere prioriteiten, zeker in het geval van een recessie. Een maatschappelijke debat is mogelijk: hoeveel offers brengen we voor onze gezondheidszorg ten kosten van banen, welzijn en welvaart. Wat doen we als blijkt dat coronamaatregelen het nieuwe normaal zijn voor 2020 en 2021?
Belangengroepen in deze sector weten dat niet alles kan; ook in de gezondheidszorg moet gekozen worden. Nu is het moment om na te denken waar ieders kracht en bijdrage ligt in de zorg. Van zorgverzekeraar tot farmaceut.
Ik adviseer organisaties die niet uit de zorg komen de komende tijd ook actief hun belang te verdedigen. Het gevaar dreigt dat door deze acute crisis lange termijn belangen zoals goed onderwijs, innovatie en wetenschapsbeleid ondergesneeuwd raakt. Wel met oog voor timing en moreel besef.
- Natuur, milieu en klimaat: de grote verliezer?
Op de korte termijn lijkt deze crisis goed voor de vermindering van CO2. Desondanks verwacht ik dat de grote verliezer de lobby rond het klimaat wordt. Met een mogelijke recessie zal de focus van de samenleving en politiek bewegen richting het organiseren van economische groei. Mogelijk ten koste van aandacht voor duurzaamheid.
Op de middellange termijn ligt er denk ik een moeilijke keuze tussen geld uitgeven aan acute problemen zoals werkgelegenheid en zorg – of aan duurzaamheid. Zowel politieke partijen als organisaties lopen het risico bevraagd te worden op hun prioriteiten wanneer zij te sterk neigen naar duurzaamheid terwijl de maatschappelijke prioriteit nu ligt bij de gezondheid van ouders, banen voor vrienden en een zorgeloze toekomst voor kinderen.
Organisaties die zich profileerden op duurzaamheid zullen mijns inziens hun kompas bij moeten stellen om aan te sluiten bij de nieuwe realiteit waarin stakeholders opereren. Sluiten communicatie en stakeholdermanagement nog aan bij maatschappelijke prioriteiten?
- Inkomen en economie: terug van nooit weggeweest
Een recessie zal inkomen en economie weer bovenaan de agenda’s zetten. Nu de economie moet worden gered verwacht ik dat belangenorganisaties van cruciale beroepen munt kunnen te slaan uit de terechte herwaardering van hun vak. Zochten ze op het Malieveld nog naar bewijs. Dat is niet langer nodig.
Op de middellange termijn moet niet vergeten worden dat het tot twee maanden geleden vooral ging over het verdienvermogen van morgen. Over hoe we Nederland mondiaal aantrekkelijk houden. Dit blijven wat mij betreft belangrijke thema’s. Deze onderwerpen moeten in mijn ogen wel opnieuw worden uitgevonden en gepositioneerd om effectief te zijn in een Corona-wereld. Dus ook de industrie, hightech, handel, zakelijker dienstverlening, landbouw en media zullen zich moeten inspannen om relevant te blijven en hun belangen te behartigen. Wie niet aan tafel zit staat op het menu.
Effectief optreden in een coronawereld: kijk ook naar moraal
Dit is een sprint én een marathon zei zorgminister Martin van Rijn. Een hoop te doen dus want deze crisis is niet morgen voorbij.
Mijn advies in deze volatiele tijd: monitor je omgeving. Blijf goed geïnformeerd – intelligence is als zuurstof.
Zorg ook dat je oog hebt voor de mogelijke verschoven belangen, andere invulling en interpretatie van bestaande issues en herijkte positie van stakeholders in deze nieuwe wereld.
Ten derde, besteed aandacht aan een juiste positionering, maatschappelijk draagvlak en volg de regelgeving – maar weeg ook moreel besef zwaar mee. Dat is het cruciale ingrediënt voor een geloofwaardige strategie. Dan voorkom je in de val van ACTION, RUMAG en ADIDAS te stappen.
Verder praten over maatschappelijke uitdagingen in een Corona wereld? Neem contact met ons op. Dit blog is geschreven door Friso Rip (06 43882282).
Dit vind je misschien ook interessant om te lezen
